Door alle (voorspelde) technologische ontwikkelingen wordt MaaS (Mobility as a Service) een grote toekomst toegedicht. De flexibiliteit die MaaS biedt in het vervullen van vervoersbehoeften, kan wel eens een trendbreuk in het mobiliteitsgedrag veroorzaken. Met positieve effecten op de bereikbaarheid, de leefbaarheid en ook op sociaal-maatschappelijk vlak als gevolg. In opdracht van de Verkeersonderneming heeft Decisio, in samenwerking met de Mobiliteitsfabriek, onderzocht wat de consequenties hiervan zijn in termen van de business case (financiële effecten) en value case (maatschappelijke effecten). De focus lag daarbij op de Zuidvleugel van de Randstad, maar ook is gekeken naar geheel Nederland.
Verschillende scenario’s denkbaar
Een eerste constatering is dat de snelheid van de ontwikkeling van MaaS moeilijk te voorspellen is afhankelijk is van veel factoren. Hierbij gaat het om zowel het aanbod van MaaS-diensten zelf als de randvoorwaarden waarbinnen deze diensten tot ontwikkelingen kunnen komen. Voor de uitwerking hebben we daarom drie verschillende scenario’s geschetst. Voor elk scenario zijn de business case en value case opgesteld.
Business case
Met de business case zijn behoorlijke bedragen gemoeid. In de metropoolregio Rotterdam Den Haag kan het gaan om een marktomvang van in totaal circa 500 miljoen euro per jaar voor deelauto en taxi-achtige concepten. Huishoudens die de auto weinig gebruiken, kunnen er hierdoor financieel fors op vooruit gaan, evenals bijvoorbeeld huishoudens met een tweede die relatief weinig wordt gebruikt. Naast de mogelijke financiële voordelen kunnen veel reizigers een kwaliteitssprong maken in comfort en reistijd. De te verwachten marktordening voor aanbieders van MaaS-diensten is een aandachtspunt omdat concentratie bij enkele partijen voor de hand ligt. Zodoende moet worden vermeden dat er een oligopolie ontstaat waarbij de reiziger uiteindelijk hoge marges betaalt.
Value case
De value case uit zich vooral in een kleinere behoefte aan parkeerplaatsen, met name in de stad. De mogelijke ruimtebesparing is significant en vertegenwoordigt de grootste waarde van alle maatschappelijke effecten. Deze kan oplopen tot meer dan 100 miljoen euro. De maatschappelijke waarde van een betere bereikbaarheid, verkeersveiligheid en minder uitstoot van schadelijke stoffen loopt in de tientallen miljoenen euro’s per jaar. Daarnaast is er een sociaal voordeel doordat armere huishoudens gemakkelijker incidenteel gebruik kunnen maken van een auto.
Uit het onderzoek hebben we verder geconcludeerd dat Nederland een uitstekende proeftuin lijkt voor MaaS-projecten. Het is in het belang van steden en ook van de mobiliteitssector, dat MaaS meer wordt gestimuleerd. Als het kan met Nederlandse bedrijven, of anders door buitenlandse voorlopers zich hier te laten vestigen.
Het rapport
Het rapport is onlangs gebruikt in de marktconsultatie MaaS van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, deze kunt u hier bekijken.
