Van 2018 tot 2022 – iets langer dan gepland vanwege de pandemie – nam Decisio deel aan CIVITAS Handshake. Handshake had tot doel de voorwaarden voor fietsen als dagelijks vervoermiddel en de overgang naar een grotere levenskwaliteit in steden te verbeteren. Tegen deze achtergrond maakte Handshake de uitwisseling mogelijk van kennis en ervaring over fietsen in steden van drie Europese Cycling Capitals (Amsterdam, Kopenhagen en München) tot tien toekomstige Cycling Capitals (Bordeaux, Brugge, Cadiz, Dublin, Helsinki, Krakow, Manchester, Riga, Rome en Turijn).
Het project resulteerde in de invoering van fietsmaatregelen door de betrokken steden, wat leidde tot meer fietsverplaatsingen en grotere fietsafstanden, wat op zijn beurt in bijna alle steden aanzienlijke baten opleverde op het gebied van bereikbaarheid en gezondheid: gemiddeld 300 procent rendement op de investeringen. Dit bewijst waarom fietsen overal in Europa een effectieve oplossing kan zijn voor veel hedendaagse (stedelijke) uitdagingen. Lees hieronder meer over het proces, de methodologie en de resultaten:
Kennisoverdracht tijdens de ex-ante en ex-post Bikenomics evaluaties
Decisio hielp steden vooral bij het monitoren en evalueren van deze fietsoplossingen, zowel ex-ante als ex-post, wat inzicht gaf in hun welvaartseffecten in verschillende stedelijke contexten. De meest complexe activiteit tijdens het evaluatieproces van Handshake was de ontwikkeling van stadsspecifieke impact assessment models die de vergelijkbaarheid van de resultaten garandeerde. In deze context werden twee belangrijke “modules” gebouwd: het vraagmodel en het Bikenomics impact model.
Bikenomics: Wat is het?
De evaluaties leunden op Bikenomics, de wetenschap die bestudeert hoe investeringen in fietsen de maatschappelijke welvaart beïnvloedt. Bikenomics inventariseert en vergelijkt alle initiële en verwachte toekomstige investeringskosten van een fietsproject met de economische waarde van de maatschappelijke effecten ervan. De effecten kunnen positief of negatief zijn. Op deze manier helpt de Bikenomics beoordeling om vast te stellen of een fietsproject (individueel en collectief) waar voor zijn geld is.
Naast het monitoren en evalueren was ook het overdragen van de Bikenomics kennis aan de steden een doel en innovatie op zich. Aan de ene kant werd kennis van de theorie overgebracht door middel van vele presentaties en de ontwikkeling van een Bikenomics guide, en aan de andere kant door het geven van praktische taken aan lokale sleutelexperts en evaluatieleiders binnen de steden gedurende het evaluatieproces (verzamelen van gegevens, validatie en kwaliteitscontroles en het creëren van geloofwaardige en onbevooroordeelde hypothesen).
Fietsen werkt overal in Europa: gemiddeld 300 procent rendement
Uit de ex post maatschappelijke kosten-batenanalyses bleek een toename van het aantal fietsverplaatsingen en de gemiddelde afgelegde fietsafstand in 2021 ten opzichte van de start van Handshake in 2018. In sommige steden was het effect groter dan in andere: terwijl Cycling Capitals een beperkt effect hebben gehad (vanwege de bestaande hoge fietsvraag), is een groter effect merkbaar in enkele sterk autogerichte Future Cycling Capitals zoals Bordeaux en Turijn. In het algemeen bleek dat ‘kleine’ fietsoplossingen zoals het herontwerpen van wegen ten gunste van fietsers in München en Bordeaux, fiets-naar-werk campagnes in Krakau en fietsprioriteit op kruispunten in Amsterdam en Dublin enorme voordelen kunnen opleveren (in vergelijking met de investerings- en onderhoudskosten). Het moet echter worden opgemerkt: het netto effect van de geïmplementeerde fietsoplossingen werd geschat op een derde. Bovendien kunnen er meetfouten bestaan als gevolg van het effect van COVID-19 en verschillende veronderstellingen van de steden.
Disclaimers daargelaten en gebruikmakend van de best beschikbare informatie, hadden bijna alle geëvalueerde fietsmaatregelen een positief maatschappelijk effect, wat resulteerde in een totale positieve kosten-batenverhouding van ongeveer 4 in slechts 30 jaar tijd. Elke geïnvesteerde euro levert dus 4 euro op in sociaaleconomisch opzicht. De grootste voordelen hadden betrekking op reistijdbesparingen dankzij een betere doorstroming en een grotere toegankelijkheid voor zowel fietsers als gemotoriseerd verkeer. En de gezondheidsvoordelen bleken aanzienlijk: fietsen (en lopen) is gezonder dan andere modaliteiten! Dit is gunstig voor de samenleving vanwege minder sterfte en directe medische kostenbesparingen, voor werkgevers vanwege verhoogde productiviteit door minder ziekte- en sterfteverzuim en verbeterde arbeidsefficiëntie en bovenal voor het individu vanwege langer en gezonder leven!
U vindt de Bikenomics-leidraad in de volgende link:
Bikenomics: Making the case for cycling investment in your city
