In 2015 bleek bij de uitwerking van de dienstregeling 2016 dat de materieelbehoefte groter was dan in de middellange termijn planning was voorzien. NS heeft op verzoek van IenW een uiterste inspanning gedaan om de drukte in de treinen te verminderen. Dit resulteerde in een maatregelenpakket om de hinder in de periode 2016 tot en met zomer 2017 te beperken. En, om de capaciteit weer op orde te brengen vanaf het najaar 2017. In opdracht van IenW is eind 2017 de evaluatie van het maatregelenpakket uitgevoerd door Decisio (in samenwerking met inno-V).
Centrale vragen evaluatie
In de evaluatie stonden de twee deelvragen centraal, namelijk ten eerste voor het maatregelenpakket: doet NS wat zij heeft toegezegd, ligt NS op schema met de uitvoering hiervan, en leiden de uitgevoerde maatregelen tot zichtbaar verbeterde resultaten? En ten tweede voor wat betreft internalisering en borging van maatregelen: heeft NS de uitvoering van het maatregelenpakket voldoende geïnternaliseerd? Zijn alle acties en maatregelen om te drukke treinen te voorkomen binnen de NS-organisatie belegd? En, biedt dit voldoende waarborg om het programma af te sluiten?
Evaluatie: conclusies uitvoering en effectiviteit van het maatregelenpakket
De bevinding van Decisio is dat NS het maatregelenpakket heeft uitgevoerd en dat dit conform planning is gebeurd. NS heeft vanaf september 2017 geen planmatig vervoercapaciteitstekort met als oorzaak materieelbeperkingen. Per saldo is de netto vervoercapaciteit de afgelopen jaren sterker gestegen dan de groei van het aantal reizigers. De relatie tussen resultaten (output) en de effecten (outcome) van individuele maatregelen is niet altijd direct te leggen. Dit komt door de vele andere (externe) factoren die de vervoercapaciteit beïnvloeden. Het is lastig om te concluderen of de uitgevoerde maatregelen en de geconstateerde groei van de beschikbare vervoercapaciteit van NS direct tot een hogere klanttevredenheid of zitplaatskans leiden.
Evaluatie: conclusies internalisering en borging
Naar het oordeel van Decisio heeft NS het vraagstuk vervoercapaciteit geïnternaliseerd. Hierbij wordt gestuurd op de juiste zaken en worden integrale afwegingen genomen (gericht op verbetering van de zitplaatskans). Het ingevoerde werkproces van ketenbesturing leverde hieraan een belangrijke bijdrage. Verantwoordelijkheden zijn duidelijk belegd en de procestafels leiden tot een goede informatievoorziening en tot integrale besluitvorming (onder meer op het gebied van vervoercapaciteit). Ook is NS dankzij de check in/check out gegevens nauwkeuriger prestaties gaan meten. Op basis van dit inzicht plant NS haar materieelaanbod op dagsoort, wat ervoor zorgt dat de reizigersvraag en het materieelaanbod beter op elkaar aansluiten. Decisio concludeert dat de ketenbesturing de juiste randvoorwaarden en condities schept voor een integraal inzicht in de vervoercapaciteit. Wel zal dit proces zich de komende jaren verder moeten bewijzen. Naar verwachting van Decisio en NS moeten de komende jaren nog stappen gezet worden om volledige volwassenheid te bereiken op dit vlak.
Evaluatierapport aangeboden aan Tweede Kamer
Eind 2017 heeft de minister van IenW het evaluatierapport aangeboden aan de Tweede Kamer. Lees meer hierover in de begeleidende Kamerbrief van de minister. Het Decisio evaluatierapport kunt u hier raadplegen.
Meer informatie
Voor meer informatie over deze evaluatie uitgevoerd door Decisio neemt u contact op met Gerwin van der Meulen (projectleider) via 020-6700562 (of g.vandermeulen[at]decisio.nl).
