Met nieuwe toepassingen op allerlei terreinen (bijvoorbeeld in de logistiek, landbouw, toezicht en beveiliging) kunnen drones werkprocessen efficiënter inrichten en maatschappelijke nadelen van deze werkprocessen verminderen. Daarbij kan worden gedacht aan het wegnemen van emissies van auto’s, helikopters en boten, of aan het verminderen van gevaarlijke situaties voor personeel. Investeringen in de randvoorwaarden voor de grootschalige introductie van drones in de Nederlandse economie en maatschappij verdienen zich maatschappelijk meer dan terug. Dat blijkt uit de MKBA-light die Decisio, in opdracht van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, opstelde.
DroneBoost is een breedgedragen sectorkoers
Wat begon als een subisidieaanvraag bij het Nationaal Groeifonds, is uitgegroeid tot een breed gedragen koersdocument voor de ontwikkeling van een Nederlands drone-ecosysteem. Een coalitie van partijen onder leiding van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat heeft in samenwerking met de Nederlandse dronesector het initiatief DroneBoost gestart. Door te investeren in randvoorwaarden zoals infrastructuur, human capital, testfaciliteiten en een spoedige vergunningenverlening, moeten dronetoepassingen door hele Nederlandse economie en maatschappij eerder beschikbaar komen. Hierdoor zal voor de Nederlandse dronesector een zekerdere afzetmarkt ontstaan. Decisio, TwynstraGudde en Hezelburcht stelden dit koersdocument op. Hierbij onderzocht Decisio de maatschappelijke kosten en baten die gepaard gaan met de activiteiten die zullen worden uitgevoerd onder de vlag van DroneBoost.
Aanzienlijke baten, maar kritische massa is nodig
Er is kritische massa nodig om investeringen in regelgeving en de fysieke en digitale infrastructuur terug te verdienen. Op dit moment blijven private investeringen achter omdat toepassingsmogelijkheden pas echt snel toenemen als aan een aantal randvoorwaarden is voldaan. Publieke investeringen in een drone-ecosysteem zijn daarom gewenst. Als alle randvoorwaarden zijn gerealiseerd, worden meer dronetoepassingen mogelijk in onder meer precisielandbouw, inspecties aan offshore windturbines en industriële installaties, het opsporen van drenkelingen of het bewaken van de landsgrenzen. Dergelijke toepassingen leveren de grootste bijdrage aan de Nederlandse maatschappij.
Uit de MKBA-light blijkt dat de gekwantificeerde economische effecten van DroneBoost de benodigde investeringen al overstijgen. De benodigde investeringen worden meer dan terugverdiend door personeels- en transportkostenbesparingen en een verschuiving van werkgelegenheid naar productievere sectoren. Met het kwantificeren van klimaat- en milieueffecten neemt het maatschappelijk rendement verder toe.
Een belangrijk bevinding uit de MKBA-light is dat een integrale aanpak vereist is. De investeringen in randvoorwaarden laten zich niet makkelijk terugverdienen door slechts één use case. Hoe meer dronetoepassingen door DroneBoost worden mogelijk gemaakt, des te beter kunnen de overkoepelende investeringen over dronevluchten worden gespreid.
Totale maatschappelijke impact nog moeilijk te voorspellen
De gekwantificeerde baten in de MKBA zijn de besparingen in transport- en personeelskosten en reductie van schadelijke emissies voor klimaat en milieu. Veel toepassingen hebben echter een veel grotere impact dan alleen deze economische efficiëntie of reductie in emissies, zoals een verbeterde gezondheidszorg of het verhogen van veiligheid van personeel of mensen in nood.
Dat hier belangrijke maatschappelijke baten mee gepaard gaan staat vast, maar de omvang hiervan is nog moeilijk te voorspellen. Indicatieve berekeningen laten zien dat deze effecten in potentie een zeer grote maatschappelijke meerwaarde vertegenwoordigen. Een voorbeeld is de toegevoegde waarde van drones in de zorglogistiek. Met drones wordt het mogelijk om kritische medische goederen sneller en efficiënter te bezorgen. Bloedvoorziening Sanquin voert jaarlijks circa duizend spoedritten uit bij levensbedreigende situaties (bron: www.sanquin.nl). Als drones bij een fractie van deze ritten het verschil kunnen maken heeft dit aanzienlijke maatschappelijke meerwaarde. Andere voorbeelden zijn het beperken van economische schade door extreme weersomstandigheden in de landbouw en ondersteuning van ambulance, brandweer en politie bij onder meer inbraken en vermiste personen.
Maatschappelijke waarde drones komt niet vanzelf
DroneBoost heeft in potentie een groot effect op de Nederlandse maatschappij. Samenhang en kritische massa is daarbij van belang. Indien toepassingen wegvallen neemt het maatschappelijk rendement van publieke en private investeringen af. En andersom: hoe meer dronetoepassingen er zijn, hoe beter de investeringen in randvoorwaarden renderen. De (grotendeels) vaste lasten kunnen dan over meer bedrijven, toepassingen, vluchten en kilometers worden verdeeld. Oftewel, het maatschappelijk rendement neemt verder toe naarmate er meer toepassingen ontstaan en verdere innovatie wordt gestimuleerd.
Het koersdocument en de MKBA-light zijn als bijlagen bij een kamerbrief van de Minister van Infrastructuur en Waterstaat richting de Tweede Kamer verstuurd op 27 februari 2025.
